Mối chúa sinh ra từ đâu? Khoa học thú vị về thế giới loài mối

Khi nghĩ đến mối, hình ảnh đầu tiên thường là những con côn trùng nhỏ bé, âm thầm phá hoại các cấu trúc gỗ trong nhà. Nhưng ít ai biết rằng, đứng sau sự tàn phá ấy là một thế giới vô cùng bí ẩn và kỳ thú. Nơi mà mối chúa đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái của chúng. Bạn có bao giờ tự hỏi, mối chúa – nguồn gốc của cả một cộng đồng mối khổng lồ, sinh ra từ đâu và phát triển như thế nào? Hãy cùng khám phá những điều kỳ diệu và đầy bất ngờ về thế giới loài mối chúa qua bài viết sau nhé.

Mối chúa sinh ra từ đâu?

Mối chúa sinh ra từ một quá trình sinh sản đặc biệt và có phần bí ẩn trong thế giới loài mối. Dưới đây là các bước chính trong quá trình hình thành của mối chúa:

1. Giao phối và thành lập tổ

Bay giao phối: mối trưởng thành, bao gồm mối chúa và mối đực, sẽ thực hiện một cuộc bay giao phối vào mùa sinh sản. Đây là thời điểm mà các cặp mối trưởng thành bay ra khỏi tổ hiện tại để tìm kiếm bạn đời và lập tổ mới.

Tìm kiếm nơi đặt tổ: sau khi giao phối, cặp mối chúa và mối đực sẽ tìm một địa điểm thích hợp để xây dựng tổ mới. Điều này có thể là một khe hở trong gỗ, dưới lòng đất. Hoặc các khu vực khác phù hợp với loài mối.

2. Đặt trứng và sinh trưởng

Đặt trứng: khi tổ mới được xây dựng, mối chúa bắt đầu đẻ trứng. Ban đầu, mối chúa đẻ một số lượng trứng nhỏ. Những trứng này sau đó sẽ phát triển thành ấu trùng.

Chăm sóc ấu trùng: các trứng nở thành ấu trùng, được gọi là larva. Những ấu trùng này sẽ được các mối công nhân chăm sóc. Và nuôi dưỡng trong giai đoạn đầu của cuộc đời chúng.

3. Lựa chọn và phát triển mối chúa

Lựa chọn mối chúa: trong số các ấu trùng, một số sẽ được chọn để trở thành mối chúa hoặc mối đực. Những ấu trùng này sẽ được cho ăn một chế độ đặc biệt giàu dinh dưỡng và hormone. Giúp chúng phát triển nhanh chóng và lớn hơn so với các mối khác.

Biến hình: sau một thời gian, những ấu trùng được chọn sẽ trải qua quá trình biến thái để trở thành mối trưởng thành. Những mối chúa tương lai sẽ có cơ thể lớn và khả năng sinh sản đặc biệt.

4. Vai trò của mối chúa

Sinh sản: khi trưởng thành, mối chúa sẽ bắt đầu đẻ trứng với số lượng lớn. Duy trì sự sống của tổ và giúp tổ phát triển mạnh mẽ. Mối chúa không tham gia vào các công việc khác trong tổ như xây dựng hay chăm sóc ấu trùng. Nhiệm vụ của chúng là sinh sản để đảm bảo sự tồn tại của cả cộng đồng mối.

Như vậy, mối chúa không sinh ra một cách tự nhiên từ môi trường xung quanh mà từ một quá trình chọn lọc và phát triển trong tổ mối. Nơi chúng được nuôi dưỡng và chuẩn bị để trở thành trung tâm của cả cộng đồng mối.

Một số bí ẩn có thể bạn chưa biết về loài mối chúa

Tổ mối có thể có nhiều hơn 1 mối chúa. Chúng là trung tâm vận hành của tổ mối với nhiệm vụ chính là sinh sản để duy trì. Phát triển số lượng cá thể trong đàn mối.

Mối chúa có cấu tạo phần bụng hết sức đặc biệt giúp chúng thực hiện chức năng sinh sản. Và có thể đẻ hơn 30.000 quả trứng mỗi ngày.

Mối chúa cũng sản sinh ra pheromone có tác dụng ngăn chặn sự hình thành của những con mối sinh sản thứ cấp. Từ đó giúp duy trì số lượng cá thể trong đàn và kích thước của tổ luôn phù hợp với điều kiện sống xung quanh.

Mối chúa có kích thước quá lớn vì chứa nhiều trứng nên thường chỉ nằm một chỗ. Không thể tự di chuyển đi nơi khác. Tuy nhiên mối thợ trong bầy sẽ đảm nhận nhiệm vụ chăm sóc. Giúp đỡ những nhu cầu cơ bản để mối chúa duy trì sự sống.

Tuổi thọ của mối chúa có thể lên đến hơn 30 năm nếu sống trong điều kiện lý tưởng.

Mối chúa từng là mối cánh và có thể bay được. Chúng sẽ rời khỏi tổ để tìm kiếm địa điểm thích hợp phát triển một tổ mối mới.

Mối là loài có thể sinh sản vô tính. Điều này đảm bảo những con mối sinh sản thứ cấp sẽ có gen của mối chúa đầu tiên.

Mối chúa là đối tượng quan trọng nhất trong tổ mối. Nếu bạn không tiêu diệt được nó thì sẽ không bao giờ diệt trừ tận gốc được tổ mối.

Trong suốt vòng đời, một con mối chúa có thể sinh sản hơn 165.000.000 trứng mối.

Mối là một nhóm côn trùng xã hội

Đôi khi người ta còn gọi Mối là “Kiến trắng” nhưng thật ra chúng chẳng có họ hàng gì với nhau cả (thậm chí chúng còn tấn công nhau). Chúng chỉ có mối quan hệ: đều là côn trùng. Mối được phân loại như là bộ cánh đều (danh pháp khoa học: Isoptera). Tuy nhiên, dựa trên chứng cứ ADN, người ta thấy có sự ủng hộ cho một giả thuyết gần 120 năm trước. Nguyên thủy dựa trên hình thái học, rằng mối có quan hệ họ hàng gần gũi nhất với các loài gián ăn gỗ (chi Cryptocercus).

Gần đây, điều này đã dẫn tới việc một số tác giả đề xuất rằng mối nên được phân loại lại như là một họ duy nhất, gọi làTermitidae. Trong phạm vi bộ Blattodea, một bộ chứa các loài gián. Tuy nhiên, phần lớn các nhà nghiên cứu ủng hộ biện pháp ít quyết liệt hơn và coi mối vẫn là nhóm có tên gọi khoa học Isoptera. Nhưng chỉ là một nhóm dưới bộ trong gián thực thụ, nhằm bảo vệ phân loại nội bộ của các loài mối.

Hoạt động: Mối là côn trùng hoạt động ẩn náu theo đàn. Trên thế giới có hơn 200 loài mối, thường thấy nhất là mối nhà và mối đất cánh đen .Trong một tộc đoàn mối, mỗi nhóm cá thể thực hiện các chức năng riêng biệt được gọi là thành phần đẳng cấp. Đàn mối chỉ tồn tại khi có đủ các thành phần đẳng cấp. Một tộc đoàn mối thường có các đẳng cấp cơ bản sau:

Mối vua và mối chúa

Chuyên làm nhiệm vụ sinh sản. Mỗi tộc đoàn mối thường có 1 mối Vua và 1 mối Chúa. Nhưng cũng có trường hợp trong một tộc đoàn mối có đến vài mối vua hoặc vài mối chúa. Mối Hậu có đầu nhỏ, bụng to (có thể dài từ 12-15cm), bộ phận sinh dục phát triển. Mối hậu có thể sống 10 năm; lúc đầu đẻ ít trứng, sau 4 – 5 năm, bộ phận sinh dục trưởng thành, mỗi ngày có thể đẻ ra 8.000 – 10.000 trứng.

 Mối thợ

Cơ thể nhỏ, các chi phát triển, mối thợ chiếm số đông , tới 70% – 80% trong đàn mối. Gánh vác tất cả các công việc trong vương quốc mối như: kiếm và chế biến thức ăn, xây tổ, làm đường, chuyển trứng, nuôi mối con, hút nước….

Mối thợ dùng đồ ăn và bùn, qua gia công kỹ lưỡng dính vào nhau để xây tổ. Có tổ mối chính và tổ mối phụ. Là nơi chủ yếu để tập đoàn mối hoạt động và sinh sống. Ở Châu Phi, có loài Mối xây tổ thành gò cao trên mặt đất tới hơn 10m và rất chắc chắn tựa như pháo đài, thành lũy vậy.

Mối lính

Được phân hóa từ mối thợ và thường không đông có nhiệm vụ canh gác, đánh đuổi kẻ thù bảo vệ đàn. Cặp hàm trên của mối lính rất phát triển (là vũ khí lợi hại của chúng). Có con còn có tuyến dịch hàm tiết ra chất nhũ trắng. Khi đánh nhau có thể phun ra làm mê đối phương. Giác quan hai bên miện của mối lính rất phát triển. Khi cần mối thợ phải cho mối lính ăn.

Mối cánh

Đây là những cá thể sinh sản thành thục. Sau khi bay phân đàn chúng cặp đôi tạo thành các tổ mối mới, độc lập với quần tộc cũ.

Thức ăn của mối

Thức ăn chủ yếu của Mối là chất cellulose của gỗ. Mối thợ có giác quan hai bên miệng kiểu nhai đặc biệt. Chất cellulose của gỗ khó tiêu hóa nhưng đường ruột của mối có một loại siêu trùng roi tiết ra dung môi có thể phân giải cellulose thành đường cung cấp cho mối.

Sự tồn tại của một tập đoàn mối dựa trên sự phối hợp thực hiện các chức năng một cách tự giác của các đẳng cấp. Chúng đảm bảo cho sự cân bằng về dinh dưỡng, năng lượng, vi khí hậu trong tổ, chống lại kẻ thù, đảm bảo duy trì nòi giống. Chính vì có tập tính này nên mối được gọi là côn trùng xã hội.

Sự hình thành của mối chúa không chỉ là một hiện tượng sinh học đặc biệt mà còn là minh chứng cho sự tổ chức và hiệu quả trong thế giới loài mối. Khám phá hành trình này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự phức tạp. Và sự kỳ diệu của hệ sinh thái loài mối, mở ra những cái nhìn sâu sắc hơn về sự sinh sản và phát triển của loài côn trùng này.